دکتر روح الله دهقانی فیروز آبادی معاون محترم علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در دومین گردهمایی باشگاه شرکت های صادراتی دانش بنیان ضمن ابراز خوشحال از حضور در جمع برگزیدگان شرکت های خوب صادراتی گفت: باور داریم که صادرات مساله ای کلیدی در اقتصاد است.
نقش صادرات در اقتصاد
دکتر دهقانی ضمن اشاره به این موضوع که صادرات شکل دهنده ی اقتصاد است گفت: این موضوع در هر اقتصادی اعم از دانش بنیان و غیردانش بنیان مطرح است. وقتی صادرات وجود نداشته باشد هیچ چیزی به اکوسیستم وارد نمی شود و چیزی هم خارج نمی شود و این سیستم دینامیک ندارد. از این رو سیاست بسیار جدی این است که تا حد امکان از توسعه صادرات شرکت های دانش بنیان حمایت شود.
دهقانی با یادآوری نکات ذکر شده توسط شرکت ها در جلسات متعدد IHTECC (ببینید) گفت: این ویدئو پر از نکات مهم از زبان خود شرکت ها بود. بیان این نکات یکی از برنامه های باشگاه است که امروز در حال انجام است تا از طریق آن بتواند ماموریت های زیر را به انجام برساند:
- انتقال تجربه شرکت های موفق به دیگر شرکت ها
- جمع آوری پیشنهادات سیاستی از شرکت های دانش بنیان
- آماده کردن زیست بوم و زمینه برای توسعه صادرات
تغییر پارادایم علم در دنیا
دهقانی ادامه داد: علم و فناوری در دوره ای از تاریخ تزئینی و ویترینی بود. پس از آن و با همزمان با انقلاب صنعتی علم و فناوری به ابزاری برای ثروت آفرینی تبدیل شد. درواقع غرب با استفاده از این ابزار توانست به پیشرفت های خوبی دست یابد. و امروز حدود 20-30 سال است که این پارامتر تغییر کرده است. امروز علم و فناوری به ابزاری برای ایجاد قدرت تبدیل شده است. با نگاهی به کشورهای حاشیه خلیج فارس می بینیم که حدود 20 سال پیش این کشورها اهمیتی به علم و فناوری نمی دادند. درست زمانی که جنبش نرم افزاری و حمایت از شرکت های دانش بنیان و علم و فناوری در ایران شکل گرفت، کشورهای حاشیه خلیج فارس این مسیر را پیش نگرفتند. چرا که علم را ابزاری برای ثروت آفرینی می دانستند و به دلیل ثروتی که داشتند استفاده از علم جهت تولید ثروت را بیهوده می پنداشتند. تا اینکه در 3-4سال گذشته رویکرد منطقه ای هم تغییر کرده است و سرمایه گذاری ها به سوی حوزه های فناوری، جذب شرکت ها و نیروها می رود. اتفاقی که در حال رخ دادن است این است که فناوری از پارادایم ثروت آفرینی به پارادایم قدرت آفرینی تبدیل می شود.
دهقانی افزود: کشورهای حاشیه خلیج فارس و منطقه به وضوح شاهد بودند که با وجود عدم کسب ثروت چشمگیر ایران از علم و فناوری، این ابزار برای کشورمان تبدیل به یک پارادایم قدرت آفرینی شده است. توجهات جدی به ایران به جهت همین قدرت از تمام دنیا جلب شده است. امروز قدرت ها با توجه به علم و فناوری در دنیا جابجا می شود. از ین جهت هرچه تعاملات فناورانه ما با دنیا ارتقا یابد برای کشور مفید است. در کنار این تعاملات دیپلماسی جانبی نیز رخ می دهد و علاوه بر صادرات محصول دانش بنیان می توان صادرات فناوری نیز به دیگر کشورها داشته باشیم.
فرصت های حاصل از تحریم
در ادامه دهقانی با اشاره به صحبت یکی از شرکت ها در نشست های گذشته ی باشگاه گفت: به کشورهایی که روابط خوب سیاسی داریم می توانیم صادرات فناوری داشته باشیم. این صادرات مورد استقبال کشورهاست چرا که فناوری امروز عامل قدرت است. بعلاوه، با صادرات فناوری، پیوندهای ایران با سایر کشورها محکم می شود و با ایجاد منافع مشترک در مناسبات سیاسی نیز کمک خواهد کرد.
تقویت منافع مشترک با صادرات فناوری
دهقانی فیروزآبادی سپس خاطره ای از حضور رئیس مجلس ازبکستان در ایران بیان کرد: مدتی پیش رئیس مجلس کشور ازبکستان از نمایشگاه خانه نوآوری تهران بازدید کرد. وی در بدو ورود ادبیاتی از این نوع داشت که برای مثال فلان تجهیز شما را ما از اروپا یا آمریکا به راحتی خریداری می کنیم. در مسیر بازدید بنده به ایشان دوران کرونا را یادآوری کردم که مشکلاتی برای خرید ونتیلاتور در تمام دنیا ایجاد شد و هیچ کشوری به دیگر تجهیز نمیداد. سپس پیشنهاد ساخت تجهیز در کشور ازبکستان را مطرح کردم.
از این لحظه رویکرد وی کاملا تغییر کرد. وی ابراز خوشحالی کرد که اگر شما واقعا به ازبکستان جهت تولید فلان تجهیز پزشکی کمک کنید ما استقبال می کنیم. این استقبال بی دلیل نیست چرا که تولید در کشور هم سبب ایجاد اشتغال می شود، هم به کشور افتخار می دهد و هم قدرت ایجاد می کند. فلذا بحث صادرات فناوری به عنوان ابزاری در روابط دیپلماسی به کار می رود. این ابزار می تواند پیوندهای ما با دیگر کشورها را تقویت کند و منافع مشترک با آنها ایجاد کند.
فرصت ویژه برای شرکت های دانش بنیان
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور پس از بیان موضوع منافع مشترک با صادرات فناوری گفت: خیر این کار علاوه بر اقتصاد در دیگر موضوعات نیز تسری میابد. لذا سیاست توسعه دیپلماسی فناوری بر پایه علم، سیاست جدی دولت است. در تمام جلسات و بازدیدهای هیئت دولت با مهمان های خارجی بدون استثناء، پیشنهاد رئیس جمهور و وزارت خارجه بر بازدید از دستاوردهای شرکت های دانش بنیان است.
این بازدیدها فرصت ویژه ای برای شرکت های دانش بنیان است تا محصولات خود را به مسئولان بلندپایه دیگر کشورها معرفی کنند. پیش بینی می کنیم که رکورد صادرات شرکت های دانش بنیان در سال جاری به روایت گمرک، سه برابر سال گذشته باشد که نویدبخش اتفاقات خوبی است.
کلام پایانی و پیشنهادات معاون علمی
در پایان دکتر دهقانی پیشنهاد کرد که باشگاه صرفا محل حرف زدن مرکز تعاملات نباشد و فعالیت اعضا، وجه تسمیه باشگاه را به فعل برساند. وی گفت: انتظار داریم فعالیت اعضا در این باشگاه چشمگیر باشد و صرفا اعضا مخاطب برنامه های مرکز تعاملات نباشند. برگزاری انتخابات و تعیین هیئت امنا جهت به اشتراک گذاشتن تجربیات شرکت ها بسیار مفید است. مدل تعامل را خود شرکت ها تعیین کنند تا تجربیات خود را که قطعا از جلسات ما ارزشمندتر است در اختیار یکدیگر بگذارند.
بسیاری از شرکت ها ارتباطات بسیار خوبی دارند که هرگز در معاونت پیدا نمی شود. بعضا زیرساخت هایی دارند که می توانند با دیگر شرکت ها به اشتراک بگذارند. اگر خود شرکت های باشگاه به یکدیگر کمک کنند، هم افزایی کنند، دست یکدیگر را بگیرند و باور کنند که حضور جمعی شان در کشورها به تقویت برند ملی کمک می کند، اتفاقات مبارکی رخ می دهد.
پیشنهاد پایانی معاون علمی مربوط به جمع آوری ایده های سیاستی شرکت ها در نشست ها بود. ایشان با بیان یک مثال این موضوع را روشن و با آرزوی موفقی برای شرکت ها در آینده، ابراز امیدواری کرد در سال آینده سهم 14% به 20% افزایش یابد و شاهد حداقل حضور 50 شرکت 5ستاره در باشگاه باشیم.