به گزارش دفتر ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی‌و فناوری ریاست‌جمهوری، دکتر نسرین سلطانخواه در نشست هم‌اندیشی شرکت‌های دانشبنیان برای صادرات محصولات با فناوری بالا با تاکید بر اهمیت موضوع پیوند علم، فناوری و اقتصاد اظهار داشت: قرار گرفتن بخش‌های مختلف که مسئولیت سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در حاکمیت، نظام و دولت را برعهده دارند، در کنار شرکت‌های دانشبنیان، نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های اجرا شده و در دست اجرا همه پشتیبان، تثبیت و تسریع کننده فعالیت‌های مختلف علمی، فناوری و اقتصادی در این زمینه است.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور گفت: اینکه بتوانیم فرصتی را فراهم کنیم تا این دو گروه از نزدیک با برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های موجود یکدیگر در این زمینه آشنا شوند، می‌تواند به موفقیت در زمینه تولید و نیز عرضه محصولات به بازار داخلی و خارجی کمک قابل توجهی کند.
دکتر سلطانخواه تاکید کرد: معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با مسئولیت تکمیل چرخه علم فناوری و نوآوری و ارتباط میان دانش و صنعت، هدفمندکردن و پیوند دادن بین فعالیت‌های مختلف شکل گرفت و با این ماموریت وارد عرصه فعالیت شد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه این معاونت از یک جایگاه ستادی و فراستادی برخوردار است، اظهار داشت: این نهاد اولا باید در نگاه خود به علم و فناوری تحولی مثبت ایجاد نماید و سپس تلاش کند ساختارهایی موجود را به نحو مطلوب تکمیل کند.
رویکرد توسعه علم و فناوری در فرآیندی نظاممند قرار گیرد
دکتر سلطانخواه ادامه داد: رویکرد توسعه علم و فناوری باید نظاممند شود، به این معنی که اگر قرار است پژوهشی صورت گیرد، باید از روز اول بدانیم متقاصی و بهره بردار و تولید کننده این پروژه چه کسانی هستند و دولت هم در این راستا متناسب با این موارد باید پشتیبانی و حمایت‌های خود را به نحو مقتضی صورت دهد.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور تصریح کرد: تحقیق بازار پیش از شکل گیری ایده صورت می‌گیرد. این نگاهی نظاممند است. بنابراین باید آموخت قبل از اینکه ایده‌ای را در ذهن پرورش دهیم، ببینیم این ایده کاربردی در بازار دارد یا خیر؛ و در مرحله بعد روی آن وقت بگذاریم و سرمایه‌گذاری کنیم.
معرفی نظام ملی نوآوری با حاکمیت نگاه نظاممند
رئیس بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر اینکه این تغییر نگاه با عنوان نظام ملی نوآوری در کشور معرفی شده تا معایب رویکرد قبلی را پوشش دهد، اظهار داشت: در نظام ملی نوآوری، پژوهش تقاضاگرا، تقاضا محور و کالای حاصله هم ارزشمند می‌شود و در این راستا تحقیق و پژوهش به نتیجه می‌رسد و آن زمان است که منویات مقام معظم رهبری عملیاتی می‌شود.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور ادامه داد: نگاه دیگری که باید در میان سیاست گذاران و برنامه ریزان کلان کشور حاکمیت پیدا کند، این است که با وجود اینکه پیشرفت در عرصه علم و فناوری بسیار افتخار آفرین است، ولی نباید جنبه تشریفاتی و لوکس پیدا کند، بلکه توفیق در علم و فناوری باید ابزار دست ما برای حل مسائل در همه عرصه‌ها به ویژه عرصه اقتصادی باشد.
دکتر سلطانخواه خاطرنشان کرد: با این تغییر نگاه و رویکرد می‌توانیم انتظار داشته باشیم که جهاد اقتصادی که رهبر فرزانه انقلاب از ما مطالبه می‌کند اتفاق بیافتد. جهاد به معنی تحول عمیق و بنیادین است و زمانی اتفاق می‌افتد که نگاه، رویکرد و سیاست‌های خود را متحول کنیم. باور کنیم که برای رسیدن به اقتصاد رقابت‌پذیر بر پایه علم و فناوری پیشرفته، باید تولید دانشبنیان هم به همراه داشته باشد و علاوه بر آن باید به فکر اشتغال دانشبنیان هم باشیم؛ در واقع این فرآیند تحقق یکی در گرو تحقق دیگری است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اینکه با این تغییر نگاه و رویکرد، باید یک گام جلو‌تر برویم، ادامه داد: اگر می‌خواهیم تولید و علم در مسیر دانشبنیان قرار گیرد از ابتدا باید افق نگاه ما بسیار وسیع باشد؛ به عبارت دیگر به مشتری‌ها و بازار داخلی راضی نشویم، بلکه براساس صادرات برنامه‌ریزی کنیم. به همین دلیل دو بخش حاکمیتی و شرکت‌های دانشبنیان باید همین نگاه کلان را دنبال نمایند.
وی افزود: به عقیده من برای حرکت در این مسیر، ظرفیت در کشور ما به لحاظ منابع مالی و ساختار‌ها محدود نیست، از اینرو به ساختار‌سازی نیاز چندانی نداریم. بلکه نخستین کاری که باید انجام دهیم این است که ببینیم از تمام ظرفیت‌ها، ساختار‌ها و نهادهای موجود چگونه می‌توان به بهترین نحو استفاده کرد. در واقع بسیاری از حمایت‌هایی که شرکت‌های دانشبنیان نیاز دارند، این است که قوانین و مقرراتی برای رفع موانع وضع شود.
شکل گیری معاونت امور بین‌الملل برای انتقال فناوری‌ها در فراسوی مرز‌ها
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: دلیل اینکه در معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری معاونت امور بین‌الملل و انتقال فناوری ایجاد شده این بود که اگر معاونت علمی و فناوری در نظر دارد که نظام ملی نوآوری شکل صحیح به خود بگیرد، باید از همین ابتدا نگاه دور و کلان را مد نظر داشته باشیم. بر همین اساس معاونت امور بین الملل و انتقال فناوری قرار نیست روی مناسبات و روابط بین‌الملل کار کند، بلکه در مسیر انتقال فناوری‌ها به خارج از کشور کمک کرده و هماهنگی لازم بین ظرفیت‌های کشور را فراهم می‌کند.
رصد محصولات دانشبنیان توسط معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری
دکترسلطانخواه با اشاره به شکل‌گیری کارگروه‌های حمایت از تولید داخل و کارگروه توسعه صادرات در دولت که سطح اختیارات هیات وزیران را دارند، اظهار داشت: بعد از ادغام ۲ وزاتخانه صنعت و معدن و وزارت بازرگانی، این کارگروه‌ها فعال شده و به طور مرتب تشکیل جلسه می‌دهند؛ یکی از پیشنهادهایی که به کارگروه حمایت از تولید داخل ارائه دادیم و کمیسیون تخصصی آن تصویب شده است، این است که معاونت علمی و فناوری مسئولیت رصد محصولات دانشبنیان را در کشور بر عهده بگیرد تا محصولاتی که با شاخص‌های استاندارد سازگار هستند، در کارگروه حمایت از تولید داخل در لیست حمایت قرار گیرد و واردات مشابه خارجی آن محدود یا ممنوع شود. در مرحله بعد این کالا‌ها می‌توانند در کارگروه توسعه صادرات کد گمرکی بگیرند و شناخته شوند.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با بیان اینکه تاکنون به بیش از دو هزار و ششصد نوآوری کوچک که در پارکهای علم و فناوری مستقر بودند و همچنین به بیش از ۲۱۰ نوآوری متوسط از طریق ستادهای فناوری‌های راهبردی، تسهیلاتی بالغ بر ۱۱۲ میلیارد تومان اعطاء کرده‌ایم، افزود: ظرفیت‌های دیگری که در وزارت امور خارجه با رویکرد جدید دکتر صالحی ایجاد شده نیز فرصت مناسبی است تا وزارت امور خارجه نگاه صرفا سیاسی خود را به نگاهی همه جانبه به ویژه در عرصه‌های اقتصادی هم داشته باشد.
امضای تفاهم نامه با صدا و سیما برای معرفی هر چه بهتر محصولات دانشبنیان
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور با اشاره افتتاح شبکه بازار در هیأت دولت اظهار داشت: افتتاح این شبکه فرصت بسیار خوبی برای معرفی و تبلیغ تولیدات داخلی فراهم آورده و به طور حتم اقبال به این شبکه زیاد خواهد شد، حتی اگر قرار باشد تعرفه‌ای برای این تولید کنندگان تعریف شود، حتما باید به کالاهای دانشبنیان تعرفه‌های کمتری اختصاص داده و در معرفی آنان کمک شود و البته از سوی دیگر کالاهایی که به مرحله صادرات رسیده‌اند نیز از امتیاز ویژه‌ای برخوردار شوند.
دکتر سلطانخواه ادامه داد: بر همین اساس در آینده‌ای نزدیک با ریاست سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تفاهم‌نامه‌ای در این رابطه منعقد خواهد شد.
وی در خاتمه یادآور شد: این نشست شروع این حرکت است و امیدوارم در جلسه‌های آتی مدیران شرکت‌های دانشبنیان نقطه نظرات خود را ارائه دهند تا این ارتباط تنگاتنگ حفظ شود و بتوانیم هم از ظرفیت صندوق نوآوری و شکوفایی و هم از ظرفیت نهاد‌ها و ساختارهای حاکمیتی کشور استفاده کنیم تا به اقتصادی شکوفا و زنده برسیم که نتیجه آن مایه عزت و سرافرازی مردم شریف ایران باشد.
گفتنی است در این جلسه دکتر حسین سالار‌آملی، معاون امور بین الملل و انتقال فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، دکتر ابراهیم محمودزاده معاون وزیر دفاع و رئیس شرکت صنایع الکترونیک ایران، دکتر غلامرضا انصاری دستیار ویژه وزیر در امور اقتصادی وزارت امور خارجه، پرویز کرمی مشاور و مدیر کل ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، مهندس مهدی صفاری‌نیا رئیس پارک علم و فناوری پردیس، کیومرث فتح الهی کرمانشاهی، معاون کمک‌های تجاری سازمان توسعه تجارت ایران و جمعی از مدیران و نمایندگان شرکت‌های دانشبنیان حضور داشتند
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور گفت: اینکه بتوانیم فرصتی را فراهم کنیم تا این دو گروه از نزدیک با برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های موجود یکدیگر در این زمینه آشنا شوند، می‌تواند به موفقیت در زمینه تولید و نیز عرضه محصولات به بازار داخلی و خارجی کمک قابل توجهی کند.
دکتر سلطانخواه تاکید کرد: معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با مسئولیت تکمیل چرخه علم فناوری و نوآوری و ارتباط میان دانش و صنعت، هدفمندکردن و پیوند دادن بین فعالیت‌های مختلف شکل گرفت و با این ماموریت وارد عرصه فعالیت شد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه این معاونت از یک جایگاه ستادی و فراستادی برخوردار است، اظهار داشت: این نهاد اولا باید در نگاه خود به علم و فناوری تحولی مثبت ایجاد نماید و سپس تلاش کند ساختارهایی موجود را به نحو مطلوب تکمیل کند.
رویکرد توسعه علم و فناوری در فرآیندی نظاممند قرار گیرد
دکتر سلطانخواه ادامه داد: رویکرد توسعه علم و فناوری باید نظاممند شود، به این معنی که اگر قرار است پژوهشی صورت گیرد، باید از روز اول بدانیم متقاصی و بهره بردار و تولید کننده این پروژه چه کسانی هستند و دولت هم در این راستا متناسب با این موارد باید پشتیبانی و حمایت‌های خود را به نحو مقتضی صورت دهد.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور تصریح کرد: تحقیق بازار پیش از شکل گیری ایده صورت می‌گیرد. این نگاهی نظاممند است. بنابراین باید آموخت قبل از اینکه ایده‌ای را در ذهن پرورش دهیم، ببینیم این ایده کاربردی در بازار دارد یا خیر؛ و در مرحله بعد روی آن وقت بگذاریم و سرمایه‌گذاری کنیم.
معرفی نظام ملی نوآوری با حاکمیت نگاه نظاممند
رئیس بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر اینکه این تغییر نگاه با عنوان نظام ملی نوآوری در کشور معرفی شده تا معایب رویکرد قبلی را پوشش دهد، اظهار داشت: در نظام ملی نوآوری، پژوهش تقاضاگرا، تقاضا محور و کالای حاصله هم ارزشمند می‌شود و در این راستا تحقیق و پژوهش به نتیجه می‌رسد و آن زمان است که منویات مقام معظم رهبری عملیاتی می‌شود.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور ادامه داد: نگاه دیگری که باید در میان سیاست گذاران و برنامه ریزان کلان کشور حاکمیت پیدا کند، این است که با وجود اینکه پیشرفت در عرصه علم و فناوری بسیار افتخار آفرین است، ولی نباید جنبه تشریفاتی و لوکس پیدا کند، بلکه توفیق در علم و فناوری باید ابزار دست ما برای حل مسائل در همه عرصه‌ها به ویژه عرصه اقتصادی باشد.
دکتر سلطانخواه خاطرنشان کرد: با این تغییر نگاه و رویکرد می‌توانیم انتظار داشته باشیم که جهاد اقتصادی که رهبر فرزانه انقلاب از ما مطالبه می‌کند اتفاق بیافتد. جهاد به معنی تحول عمیق و بنیادین است و زمانی اتفاق می‌افتد که نگاه، رویکرد و سیاست‌های خود را متحول کنیم. باور کنیم که برای رسیدن به اقتصاد رقابت‌پذیر بر پایه علم و فناوری پیشرفته، باید تولید دانشبنیان هم به همراه داشته باشد و علاوه بر آن باید به فکر اشتغال دانشبنیان هم باشیم؛ در واقع این فرآیند تحقق یکی در گرو تحقق دیگری است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اینکه با این تغییر نگاه و رویکرد، باید یک گام جلو‌تر برویم، ادامه داد: اگر می‌خواهیم تولید و علم در مسیر دانشبنیان قرار گیرد از ابتدا باید افق نگاه ما بسیار وسیع باشد؛ به عبارت دیگر به مشتری‌ها و بازار داخلی راضی نشویم، بلکه براساس صادرات برنامه‌ریزی کنیم. به همین دلیل دو بخش حاکمیتی و شرکت‌های دانشبنیان باید همین نگاه کلان را دنبال نمایند.
وی افزود: به عقیده من برای حرکت در این مسیر، ظرفیت در کشور ما به لحاظ منابع مالی و ساختار‌ها محدود نیست، از اینرو به ساختار‌سازی نیاز چندانی نداریم. بلکه نخستین کاری که باید انجام دهیم این است که ببینیم از تمام ظرفیت‌ها، ساختار‌ها و نهادهای موجود چگونه می‌توان به بهترین نحو استفاده کرد. در واقع بسیاری از حمایت‌هایی که شرکت‌های دانشبنیان نیاز دارند، این است که قوانین و مقرراتی برای رفع موانع وضع شود.
شکل گیری معاونت امور بین‌الملل برای انتقال فناوری‌ها در فراسوی مرز‌ها
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: دلیل اینکه در معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری معاونت امور بین‌الملل و انتقال فناوری ایجاد شده این بود که اگر معاونت علمی و فناوری در نظر دارد که نظام ملی نوآوری شکل صحیح به خود بگیرد، باید از همین ابتدا نگاه دور و کلان را مد نظر داشته باشیم. بر همین اساس معاونت امور بین الملل و انتقال فناوری قرار نیست روی مناسبات و روابط بین‌الملل کار کند، بلکه در مسیر انتقال فناوری‌ها به خارج از کشور کمک کرده و هماهنگی لازم بین ظرفیت‌های کشور را فراهم می‌کند.
رصد محصولات دانشبنیان توسط معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری
دکترسلطانخواه با اشاره به شکل‌گیری کارگروه‌های حمایت از تولید داخل و کارگروه توسعه صادرات در دولت که سطح اختیارات هیات وزیران را دارند، اظهار داشت: بعد از ادغام ۲ وزاتخانه صنعت و معدن و وزارت بازرگانی، این کارگروه‌ها فعال شده و به طور مرتب تشکیل جلسه می‌دهند؛ یکی از پیشنهادهایی که به کارگروه حمایت از تولید داخل ارائه دادیم و کمیسیون تخصصی آن تصویب شده است، این است که معاونت علمی و فناوری مسئولیت رصد محصولات دانشبنیان را در کشور بر عهده بگیرد تا محصولاتی که با شاخص‌های استاندارد سازگار هستند، در کارگروه حمایت از تولید داخل در لیست حمایت قرار گیرد و واردات مشابه خارجی آن محدود یا ممنوع شود. در مرحله بعد این کالا‌ها می‌توانند در کارگروه توسعه صادرات کد گمرکی بگیرند و شناخته شوند.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با بیان اینکه تاکنون به بیش از دو هزار و ششصد نوآوری کوچک که در پارکهای علم و فناوری مستقر بودند و همچنین به بیش از ۲۱۰ نوآوری متوسط از طریق ستادهای فناوری‌های راهبردی، تسهیلاتی بالغ بر ۱۱۲ میلیارد تومان اعطاء کرده‌ایم، افزود: ظرفیت‌های دیگری که در وزارت امور خارجه با رویکرد جدید دکتر صالحی ایجاد شده نیز فرصت مناسبی است تا وزارت امور خارجه نگاه صرفا سیاسی خود را به نگاهی همه جانبه به ویژه در عرصه‌های اقتصادی هم داشته باشد.
امضای تفاهم نامه با صدا و سیما برای معرفی هر چه بهتر محصولات دانشبنیان
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور با اشاره افتتاح شبکه بازار در هیأت دولت اظهار داشت: افتتاح این شبکه فرصت بسیار خوبی برای معرفی و تبلیغ تولیدات داخلی فراهم آورده و به طور حتم اقبال به این شبکه زیاد خواهد شد، حتی اگر قرار باشد تعرفه‌ای برای این تولید کنندگان تعریف شود، حتما باید به کالاهای دانشبنیان تعرفه‌های کمتری اختصاص داده و در معرفی آنان کمک شود و البته از سوی دیگر کالاهایی که به مرحله صادرات رسیده‌اند نیز از امتیاز ویژه‌ای برخوردار شوند.
دکتر سلطانخواه ادامه داد: بر همین اساس در آینده‌ای نزدیک با ریاست سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تفاهم‌نامه‌ای در این رابطه منعقد خواهد شد.
وی در خاتمه یادآور شد: این نشست شروع این حرکت است و امیدوارم در جلسه‌های آتی مدیران شرکت‌های دانشبنیان نقطه نظرات خود را ارائه دهند تا این ارتباط تنگاتنگ حفظ شود و بتوانیم هم از ظرفیت صندوق نوآوری و شکوفایی و هم از ظرفیت نهاد‌ها و ساختارهای حاکمیتی کشور استفاده کنیم تا به اقتصادی شکوفا و زنده برسیم که نتیجه آن مایه عزت و سرافرازی مردم شریف ایران باشد.
گفتنی است در این جلسه دکتر حسین سالار‌آملی، معاون امور بین الملل و انتقال فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، دکتر ابراهیم محمودزاده معاون وزیر دفاع و رئیس شرکت صنایع الکترونیک ایران، دکتر غلامرضا انصاری دستیار ویژه وزیر در امور اقتصادی وزارت امور خارجه، پرویز کرمی مشاور و مدیر کل ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، مهندس مهدی صفاری‌نیا رئیس پارک علم و فناوری پردیس، کیومرث فتح الهی کرمانشاهی، معاون کمک‌های تجاری سازمان توسعه تجارت ایران و جمعی از مدیران و نمایندگان شرکت‌های دانشبنیان حضور داشتند